W środę, 26 października, odbyły się uroczystości upamiętniające 120. rocznicę powstania Domu Pomocy Społecznej w Zielonce. Zabytkowy budynek został zaprojektowany przez słynnego architekta Stefana Szyllera, przedstawiciela historyzmu, który ma w swoim dorobku takie dzieła architektury jak budynek dawnej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego, gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, czy budynki Politechniki Warszawskiej. Park wokół DPS-u w ostatnim czasie przeszedł proces rewitalizacji, a na jego obszarze powstała m.in. tężnia solankowa.
Obchody rocznicowe rozpoczęły się Mszą Świętą w kaplicy w stylu gotyckim, znajdującej się na terenie DPS-u. W uroczystościach jubileuszowych uczestniczyły władze samorządowe Zielonki. Następnie w parku im. Agnieszki Helwich (jednej z inicjatorek powstania zielonkowskiej siedziby Schroniska dla Nauczycielek i jego przełożonej na początku XX wieku), została odsłonięta i poświęcona tablica pamiątkowa.
Zabytkowy budynek Domu Pomocy Społecznej w Zielonce, zaprojektowany w stylu neogotyckim przez Stefana Szyllera, jest zlokalizowany przy ulicy Poniatowskiego 29. Został oddany do użytku w 1902 r. Posiada cztery kondygnacje. Do najbardziej znanych świeckich budowli neogotyckich w Europie można zaliczyć gmach parlamentu w Londynie i Budapeszcie.
Stefan Szyller należał do czołówki polskich architektów przełomu XIX i XX wieku. Żył w latach 1857 – 1933. Był przedstawicielem historyzmu, czyli kierunku w architekturze światowej XIX stulecia, który polegał na naśladowaniu stylów z przeszłości, np. neoromanizm, neogotyk, neorenesans, neobarok.
Za jedno z istotnych osiągnięć architekta można uznać dawną Bibliotekę Uniwersytetu Warszawskiego – klasycystyczny gmach, który powstał jako siedziba Biblioteki Carskiego Uniwersytetu. Dawny BUW, zaprojektowany przez Stefana Szyllera wspólnie z Antonim Jabłońskim-Jasieńczykiem, został oddany do użytku w 1888 r. Można również wymienić Zabytkową Bramę Główną Uniwersytetu Warszawskiego (oddaną do użytku w 1910 r.), która łączy elementy późnego renesansu, baroku i regencji. Ważnym projektem architekta jest też gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, zbudowany w stylu akademickiego renesansu włoskiego z elementami klasycystycznymi – otwarcie budynku frontowego nastąpiło 15 grudnia 1900 r., a południowego skrzydła w 1903 r. Do słynnych dzieł architektury Stefana Szyllera można również zaliczyć budynki Politechniki Warszawskiej (Gmach Główny Politechniki Warszawskiej, nawiązujący do stylistyki włoskiego renesansu i baroku, został oddany do użytku w 1901 r.).
Dom Pomocy Społecznej w Zielonce powstał jako Schronisko dla Nauczycielek, a od 1994 r. funkcjonuje pod obecną nazwą. W międzyczasie, to jest w 1952 r., został znacjonalizowany. Budynek znajduje się na naturalnej skarpie. Wokół rozciąga się malowniczy park, w którym rosną okazałe, wiekowe drzewa. Na terenie parku jest zlokalizowany staw z niedawno odremontowanym pomostem. W północno- wschodniej części obszaru przynależącego do DPS-u znajduje się kaplica w stylu gotyckim.
13 maja 2021 r. na terenie parku została udostępniona tężnia solankowa. Zgodnie z zasadą funkcjonowania tego typu obiektów, lecznicza solanka spływa po faszynie z gałązek tarniny, gdzie rozbija się o poszczególne gałązki i ulega odparowaniu, nasycając powietrze jodem, bromem i mikroelementami takimi jak.: magnez, sód, wapń, potas, żelazo. Dzięki temu w pobliżu konstrukcji drewnianej do odparowywania wody z solanki powstaje specyficzny mikroklimat, bardzo zbliżony do morskiego. Solanka zastosowana w zielonkowskim obiekcie pochodzi z Uzdrowiska w Ciechocinku. Inwestycja została zrealizowana ze środków Powiatu Wołomińskiego. Oprócz tężni w ramach funduszy pochodzących z Powiatu zbudowano ścieżkę edukacyjną dla dzieci i młodzieży, Strefę Aktywności z siłownią plenerową i wiatę ekologiczną. Ponadto teren zielony wokół neogotyckiego gmachu został uporządkowany i zrewitalizowany.
(fot. Dom Pomocy Społecznej od strony ogrodu, autor: Konrad Kulczycki, źródło: UM Zielonka / zielonka.pl)