31 grudnia 2021 roku opublikowano ustawę o ochotniczych strażach pożarnych. Jej głównym celem jest uregulowanie i podniesienie statusu prawnego jednostek OSP w jednym akcie prawnym rangi ustawowej. Ponadto, ustawa przyznaje druhom prawo do długo oczekiwanego dodatku emerytalnego, jednolitej legitymacji oraz innych uprawnień. O tym wszystkim, a także o przyczynach jej powstania rozmawialiśmy z posłem ziemi wołomińskiej, Piotrem Uścińskim.
Dlaczego OSP są ważne dla Pana i dla naszego powiatu?
Jako poseł ziemi wołomińskiej staram się wspierać wszelkie inicjatywy mające na celu poprawę sytuacji OSP. Strażacy są najbliżsi lokalnym sprawom, najbliżsi naszych spraw. Pożar – pomagają strażacy, podtopienia – pomagają strażacy, czuwanie przy grobie Zmartwychwstałego z okazji świąt Wielkiej Nocy – są z nami strażacy. Przykłady można mnożyć. Jedno jest pewne, strażacy jak nikt inny są wpisani w krajobraz naszych wsi i miast, tworzą tkankę społeczną i są nieodłącznym jej elementem.
To również sentyment nie pozwala mi patrzeć na sprawy OSP obojętnie. Mój dziadek był strażakiem, przez lata współtworzył OSP w Dąbrówce, ja również działam w tej jednostce.
Jaki cel przyświecał rządowi w tworzeniu nowej ustawy dotyczącej naszych druhów z OSP?
Nowa ustawa o Ochotniczych Strażach Pożarnych to uhonorowanie i wyraz docenienia wieloletniej, ofiarnej służby strażaków ochotników. Ustawa ma nie tylko wymiar prawny, jest w pewnym sensie uhonorowaniem prac strażaków – wyrazem uznania. Chciałbym skorzystać z okazji i jeszcze raz podziękować za waszą służbę.
Rzadko się zdarza, żeby za ustawą głosowali w Sejmie wszyscy posłowie…
Zgadza się. 2 grudnia 2021 roku Sejm uchwalił Ustawę o Ochotniczych Stażach Pożarnych bez głosu sprzeciwu. Głosowanie zakończyło się wynikiem: 438 głosów ZA. Nikt nie był przeciw. Ponadto, były owacje na stojąco dla obecnych na sali komendantów – Komendanta Głównego PSP nadbryg. Andrzeja Bartkowiaka, nadbryg. Adama Koniecznego, oraz nadbryg. Krzysztofa Hejduka. To była bardzo uroczysta chwila w polskim parlamencie.
Jakie są najważniejsze założenia ustawy?
Ustawa reguluje kompleksowo organizację i funkcjonowanie OSP. Najważniejszą zmianą, którą wprowadza ustawa, jest świadczenie ratownicze na emeryturze w wysokości 200 zł miesięcznie dla każdego strażaka OSP. Dotyczy to również ratowników górskich, wykonujących działania ratowniczo ochotnicze. Świadczenie wypłacane jest z budżetu po osiągnięciu przez mężczyznę 65. a przez kobietę 60. roku życia. Aby je otrzymać, należy przez co najmniej 25 lat (w przypadku mężczyzn) oraz przez 20 lat (w przypadku kobiet) brać czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych.
Jak strażak może się ubiegać o świadczenie?
Strażak, który spełnia kryteria, aby otrzymać świadczenie musi złożyć „Wniosek o przyznanie świadczenia ratunkowego”do komendanta powiatowego (miejskiego) PSP – tj. organu przyznającego, właściwego dla siedziby jednostki OSP, do której należy strażak ratownik OSP.
Oświadczenia podlegają weryfikacji przez właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta pod względem jego wiarygodności, a następnie są przekazywane do zatwierdzenia właściwemu komendantowi powiatowemu (miejskiemu) Państwowej Straży Pożarnej. Zgodność wniosku potwierdza jeszcze wójt lub burmistrz miasta.
A co w przypadku, kiedy wnioskodawca był członkiem w różnych jednostkach OSP?
Wtedy wniosek potwierdza wójt lub burmistrz „ostatni” właściwy dla siedziby OSP, który może wystąpić o potwierdzenie do poprzednich wójtów/burmistrzów. Tak samo w przypadku kiedy strażak służył w kilku jednostkach.
Oprócz świadczenia dla strażaków co jeszcze wprowadza ustawa? Jak jeszcze rząd chce uhonorować druhów?
Poza wymienionymi świadczeniami rząd wprowadza również legitymację strażaka ochotnika, która pozwoli na skorzystanie ze zniżek. Szczególnie zasłużeniu druhowie OSP będą mogli zostać wyróżnieni odznaczeniem – Krzyżem św. Floriana. Będzie je nadawał Prezydent RP. Również będzie możliwość przyznawania Odznaki Świętego Floriana ,,Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej’’ nadawane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jestem pewien, że nasi strażacy będą mieli na swoim koncie niejedno takie wyróżnienie.
OSP to służba, w której strażacy narażają swoje życie. Działania ratownicze są niekiedy bardzo niebezpieczne. Czy w tym wymiarze ustawa wprowadza dodatkową pomoc dla poszkodowanych?
Nie tylko dla poszkodowanych, ale i dla rodzin poszkodowanego druha. Strażakom i im rodzinom będą przysługiwać odszkodowania w sytuacji doznania uszczerbku na zdrowiu, śmierci strażaka, czy też poniesienia szkody w mieniu ze względu na udział w działaniach ratowniczych. Strażak ratownik OSP będzie mógł ubiegać się o rekompensatę pieniężną w określonych przypadkach.
Ciekawym zapisem ustawy jest również dopuszczenie strażaków ratowników OSP po ukończeniu 65. roku życia do dalszej służby…
Doświadczeni druhowie są cennym źródłem wiedzy dla młodszych kolegów. Po wielu latach wspólnej pracy środowisko OSP jest zżyte ze sobą i chętnie kontynuuje zawiązane relacje pośród swojej lokalnej społeczności. Mając na względzie, że po 65. roku życie nasi strażacy nie powinni już narażać zdrowia w akcjach ratowniczych, mogą pełnić funkcję kierowcy. Warunkiem jest oczywiście posiadanie przez druha aktualnych badań lekarskich.
Na koniec warto nadmienić, że w ramach ustawy została przygotowania również dla OSP możliwość rozliczania dostaw energii elektrycznej według najkorzystniejszej taryfy.
Dziękuję za rozmowę.
Dziękuję.