16 sierpnia 2025 r. w Ossowie uroczyście otwarto Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Monumentalny gmach, wzniesiony na historycznym terenie jednej z najważniejszych bitew XX wieku, stał się miejscem pamięci o bohaterach, którzy uratowali niepodległość Polski i powstrzymali marsz bolszewizmu na Europę.
Patriotyczna inauguracja z udziałem władz i kombatantów
W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele rządu, parlamentarzyści, harcerze i kombatanci. Obecny był marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz.
— „Niezależnie od tego, jak będą układały się sojusze, powinniśmy pamiętać, że jesteśmy narodem, który potrafi odwracać bieg historii. Jesteśmy narodem, który umie w cuda” – podkreślał marszałek Hołownia, nawiązując do znaczenia zwycięstwa z 1920 r.
Minister Kosiniak-Kamysz zapowiedział z kolei uhonorowanie generała Tadeusza Rozwadowskiego pomnikiem przed siedzibą sztabu generalnego oraz wnioskował o Order Orła Białego dla dowódcy. — „Otwieramy to muzeum w hołdzie 4,5 tys. poległych, 10 tys. zaginionych, 22 tys. rannych i setkom tysięcy ochotników, którzy stanęli w obronie Ojczyzny” – mówił szef MON.
Historia w nowoczesnej formie
Ekspozycja stała powstała na powierzchni 1000 m². Odwiedzający zobaczą oryginalne mundury, broń obu walczących stron, a także ulotki i plakaty propagandowe. Szczególnym eksponatem jest zdobyta na bolszewikach chorągiew.
— „Na wystawie mieszają się multimedia i prawdziwe zabytki. Zwiedzający mogą zobaczyć repliki, ale i unikatowe oryginały. Bardzo ciekawym elementem jest ekran, gdzie można przeglądać rozkazy Piłsudskiego czy odezwy Witosa” – tłumaczy kustosz muzeum Piotr Kolanek.
Wystawa składa się z czterech modułów, łączących archiwalne filmy i fotografie z nowoczesnymi prezentacjami multimedialnymi i muzyką skomponowaną specjalnie do ekspozycji.
Symboliczne miejsce pamięci
Kompleks memorialny ulokowano na 17-metrowym wzniesieniu, u którego stóp stoją dwa maszty o wysokości 70 metrów z biało-czerwonymi proporcami. Do budynku prowadzi 500-metrowa Aleja Zwycięstwa.
Otwarciu towarzyszył festyn historyczno-edukacyjny z koncertem zespołu „Mazowsze”, pokazami uzbrojenia i rekonstrukcją bitwy warszawskiej 1920 r.
Bitwa, która ocaliła Europę
Bitwa Warszawska, stoczona w dniach 13–15 sierpnia 1920 r., była punktem zwrotnym wojny polsko-bolszewickiej. Polska armia, wsparta przez tysiące ochotników, powstrzymała ofensywę Armii Czerwonej i obroniła niepodległość kraju.
Straty polskie wyniosły ok. 4,5 tys. zabitych, 22 tys. rannych i 10 tys. zaginionych. Bolszewicy stracili ok. 25 tys. żołnierzy, 60 tys. trafiło do polskiej niewoli, a 45 tys. internowano w Niemczech.
Śmierć młodego kapelana ks. Ignacego Skorupki stała się symbolem poświęcenia. Brytyjski dyplomata lord Edgar Vincent d’Abernon określił Bitwę Warszawską mianem „osiemnastej decydującej bitwy w dziejach świata”.
Miejsce dla wszystkich pokoleń
Nowo otwarte muzeum ma być nie tylko instytucją pamięci, ale i centrum edukacji historycznej, łączącym tradycję z nowoczesnymi formami przekazu. Dla młodych to lekcja patriotyzmu, dla starszych – hołd oddany bohaterom, którzy 105 lat temu zatrzymali pochód komunizmu.
Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Ossowie czeka na odwiedzających. To obowiązkowy punkt dla każdego, kto chce zrozumieć, czym naprawdę był „Cud nad Wisłą”.